Mas deach i dhan sgoil, cha mhòr gun cuala Anna NicDhòmhnaill a’ Bheurla. B’i a’ Ghàidhlig cànain làitheil a dachaidh ann a Rudh’ an t-Seallaidh, Ceap Breatainn. Bha a h-athair, Iain Alaisdair Dòmhnallach, na iasgair aig an robh baile-fearann beag le sealladh air Caolas sgaoilteach Northumberland. Thàinig a màthair à teaghlach ceòlmhor, nam measg sin fìdhlearan ainmeil Dòmhnall Aonghas Peuton agus Màiri Alasdair Raghnaill. Na h-òige, chaidh Anna dhan sgoil ann a Rudh ‘an t-Seallaidh agus Port Bàn, àitean garbha breagh far nach eil mòran a’ còmhnaidh an diugh. Nuair a ràinig i gu aois, ghluais i chun nam Bangaichean a bhith na b’fhaisg ri Inbhirnis, na là na bhaile gu math drìpeil. Phòs i an sin, thug i an aire dha h-athair 's dha bràthair agus chuir i seachad na deicheadan air cùlaibh cunntair stòr Chaluim Dhòmhnaill Mhic’IllFhaolain am meadhon a’ bhaile. Grunn bhliadhnaichean, chan eil cuimhn’ aice air ach glé bheag de Ghàidhlig a bhruidhinn mu choinneimh an t-sluaigh. Ach mu dheireadh chuir i roimhpe gun tòisicheadh i. Chòrd e gu mòr ris na gnàth-cheannaichean a bu shine Gàidhlig a bhruidhinn 's an stòr; bhrosnaich iad Anna gu leantainn oirre. Nuair a chuir i dhi an dreuchd a bh’aice ann a’ stòr-ghioftan ionadail 's a’bhaile, bha Anna air a bhith a’ bruidhinn na Gàidhlig ri gnàth-cheannaichean rè dheicheadan. 'Se boireannach làn spòrs a th’innte; agus coisrigte ri teaghlach agus ri caraidean. Tha i a’ cumail oirre a’ toirt taic dhan Ghàidhlig na coimhearsnachd 's an là an-diugh; agus tha i air a bhith a’ toirt aoigheachd do chlasaichean Gàidhlig bho chionn bhliadhnaichean. - Seumas

Agallamh air a dhèanamh le Seumas Watson, Màiri Sìne NicLaomain
Air a clàrachadh le Seumas Y. MacDhòmhnaill
An Dàmhair 18, 2006

Total Play Time: 1:31:28

00:15 Có i?
01:11 Có a b'athair dhi?
02:06 Có na ceud daoin’ a thànaig a’ seo?
03:28 Có a bu mhàthair dhi?
04:28-06:26 an taigh-sgoil, cia meud sgoilear a bh'ann
06:26 Cuine rugadh a bràthair agus a piuthair?
07:19 Bha Gàidhlig aig a’ chù!
07:45-12:48 facail: bràthair a màthar "Thàna’ mise nall feuch gun rachadh thusa null, gu bheil Gilleasbeag Alasdair air chall..."; Oidhche Challuinn, dé a rinn iad, duain Seallaibh | Éisdibh
12:49 ghluais iad anull gu Inverness
13:37 mar a fhuair a pàrantan am bàs
16:30-19:56 bha taigh beag aca amuigh Seallaibh | Éisdibh
19:57-25:11 a' faighinn uisge, a' cumail bainne fuar Seallaibh | Éisdibh
25:13-27:53 bhàsaich na beòthaichean a bh'aca; an t-sìde ’s ciamar a bha fhios aig a h-athair Seallaibh | Éisdibh
28:11 an t-uisge aig an taigh
29:54-35:01 a’ nighe an aodaich
35:02 na stòrsan mu thimcheall, dé a gheobhadh i aig a’ stòr
37:40 tha ‘fón a’ seinn, cuid dha ‘n dorusd, an stairsneach
42:30 a’ nighe ‘n aodaich Seallaibh | Éisdibh
43:28 na caoraich agus a’ chlòimh; naidheachd mu mhathan
47:35-54:20 aodach leabadh
54:21-55:29 naidheachd mu ‘n iallaig a fhuair astaigh dha ‘n taigh Seallaibh | Éisdibh
55:29 a’ bruidhinn mu ‘n taigh, a’ lobhta
56:41-1:02:23 càradh na leabadh, dol an éideadh ‘son a’ là
1:10:30 a’ cheud obair dhe ‘n là, togail an teine, glanadh a’ flù
1:14:04-1:16:06 beannachdan agus ùrnaighean Seallaibh | Éisdibh
1:16:28-1:22:00 sgùradh an ùrlair; bha i miosal air an t-seann taigh, na soithichean Seallaibh | Éisdibh
1:22:34-1:28:23 abairtean a bh’aig bràthair a màthar agus a h-athair Seallaibh | Éisdibh
1:28:24-1:31:22 a’ beannachadh a’ bhaile agus ceàrnan dha ‘n t-sabhal